قائم شهر

قایم‌شهر از شهرهای استان مازندران است که از به هم پیوستن هفت محله‌ی کوچکسرا، کتی‌سر، آب بندان‌سر، حسن‌آباد، سیدمحله، بربری‌محله و مجاورمحله (شامل ترک‌محله و کبریت‌محله) تشکیل شده است.
این شهر دارای زمین‌های حاصل‌خیز بوده و محصولات مختلف مخصوصا گندم، جو، برنج، صیفی‌جات، لوبیای روغنی و… در آن کشت می‌شود. همچنین باغ‌های پرمحصول مرکبات این شهر درجاده نظامی از اهمیت زیادی برخوردار است. مردم شهر نیز بیشتر در صنایع ماشینی مشغول به کار هستند. قائم‌شهر از طرف شمال و شمال غرب به شهرستان جویبار و دریای مازندران (دریای خزر)، از طرف جنوب به شهرستان سوادکوه، از طرف غرب به شهرستان بابل و از طرف شرق به شهرستان ساری ختم می‌شود. این شهر ارتباط تهران بزرگ را با شمال و شمال‌شرقی از دو مسیر مختلف جاده فیروزکوه و جاده هراز حفظ کرده که از این نظر حایز اهمیت است. قایم‌شهر بین کوه و دریا قرار دارد، به همین علت از آب‌وهوای معتدل و مرطوب برخوردار است. میزان بارش باران و رطوبت در این شهر زیاد بوده و قسمت‌های جنوبی شهرستان پوشش کوهپایه‌ای داشته و مرتفع است که باعث شده آب‌وهوای سردتر و کوهستانی و زمستان‌های بارانی و برفی در این شهر حاکم شود. این شهر به علت دارا بودن بارندگی مناسب، پوشش گیاهی مساعدی دارد؛ اما پوشش گیاهی در تمام نقاط آن یکسان نیست زیرا تا ارتفاع 2هزار متری نفوذ رطوبت دریای خزر از بین رفته یا به مقدار حداقل می‌رسد که این موضوع باعث کاهش تراکم جنگل و جایگزین مراتع به جای جنگل می‌شود.
قائم‌شهر در جلگه قائم‌شهر واقع‌شده است. جلگه قائم‌شهر از کوه‌پایه‌های البرز شمالی آغاز شده که از بارندگی بسیار برخوردار است. در گذشته جنگل به‌طرف دشت گسترش بیشتری داشته است، کم‌کم درختان جنگل به خاطر تهیه اراضی مزروعی کاملا بریده شده‌اند یا به شکل بقایای جنگل مخروبه با درختان پهن برگ مشاهده می‌شوند. به‌طور کلی حاشیه جنوبی قائم‌شهر جنگل‌های بیشتری دارد. بنا به شواهد و قرائن موجود، اماکن مذهبی نظیر امامزاده یوسف رضا و آرامگاه علامه فقیه شیخ طبرسی خبر از سابقه دیرینه تمدن و فرهنگ قبل از سده ششم هجری این شهرستان می‌دهد. بنا به سوابق موجود بنای اولیه این شهر در دوران قاجاریه با نام علی‌آباد بنیان شد که متشکل از قریه‌ای با واحدهای تجاری و مسکونی در نزدیکی‌های میدان طالقانی امروزی و محله‌هایی در اطراف و روستاهای بزرگ نظیر چمنو (جمنان فعلی) قادیکلا و کوچکسرا در اطراف بوده است. پس از سرنگونی دوران قاجاریه و آغاز حکومت رضاشاه از نظر موقعیت خاص منطقه‌ای (محل گذر کاروان‌های تجارتی و زیارتی از استان‌های همسایه نظیر تهران گیلان و خراسان) باعث شد که حکومت آن زمان در شهر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ مانند کارخانجات نساجی و گونی بافی و چوب‌بری و شالی‌کوبی ایجاد کند. این موضوعات باعث مهاجرت مردم به این ناحیه از اطراف و سایر ولایات کشور شد و سرانجام در سال ۱۳۱۴ علی‌آباد به شهرستان شاهی تبدیل شد. راه‌آهن سراسری در این شهر تاسیس شده و صنایع نساجی نیز توسعه پیدا کردند. درنتیجه جمعیت و توسعه عمرانی و ساخت و ساز شهر افزایش پیدا کرد. نام این شهرستان بعد از انقلاب به قائم شهر تبدیل شد. بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۵، حدود 309 هزار و 199 نفر جمعیت قایم‌شهر است. این شهرستان به علت مهاجرپذیر بودنش دارای اقوام مختلفی همچون سوادکوهی‌ها، شهمیرزادی‌ها، سمنانی‌ها، گرمساری‌ها و ساکنان بومی است. مردمان قایم‌شهر به زبان فارسی و گویش مازندرانی تکلم می‌کنند. قایم شهر از نظر درصد با سوادی مردم در استان رتبه نخست را کسب کرده است. ۸۹٫۳ درصد جمعیت باسواد در این شهر است.

سوغات و صنایع دستی
صنایع‌چوبی، مبل سازی، نساجی، گونی‌بافی، حصیربافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی، جوراب‌بافی، موج‌بافی، پارچه‌بافی و سفال‌گری از صنایع‌دستی این شهر محسوب می‌شوند.
از سوغاتی‌های قایم‌شهر می‌توان به تندیرنون (نان محلی)، سوهان کنجد (پِشتِ زیک)، برنجک (بهادانه)، پیس گندله، کوماج و…اشاره کرد.

جاذبه های گردشگری قائمشهر

تپه باستانی گرد کوه
گردکوه تپه ای به ارتفاع ۲۶ متر است که در منطقه جمنان در جنوب‌ شرقی شهر قائمشهر واقع است. این تپه در تاریخ ۱۰ خرداد 13۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. در نزدیکی این تپه نیز گورستانی کشف شده است که به‌احتمال زیاد به ۳ هزار سال پیش از ظهور اسلام متعلق است. در این تپه نیز آثاری از عصر آهن هم کشف شده است. پیشینه تاریخی این شهر موجب شده تا به عنوان یک شهر باستانی معرفی گردد.

منطقه حفاظت شده خیبوس
منطقه حفاظت شده خیبوس که دارای 3 هزار و 471 هکتار گستره است، در حدفاصل جنگل های جنوبی نزدیک قادیکلای قائمشهر و مناطق باغ کوه برنجستانک شیرگاه واقع‌شده است. منطقه حفاظت شده خیبوس و انجیل سی یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست در ایران به شمار می رود.

سد زمزم
سد زمزم یا همان سد برنجستانک از نوع خاکی که در هشت کیلومتری جاده قائمشهر به تهران در روستای برنجستانک و در منطقه حفاظت شده جنگلی خیبوس واقع‌شده است. طول ۲۴۲ متر، عرض آن ۱۰ متر، ارتفاعش ۳۲ متر و حجم آن ۹٫۰۰۰٫۰۰۰ متر مکعب است.

پارک جنگلی تلار
در مسیر موسوم به جاده نظامی و در انتهای این جاده، در ورودی غربی قائمشهر و همچنین در انتهای جاده بابل، قبل از پل ارتباطی قائمشهر به بابل که برروی رود تلار بنا شده است، به‌طرف جنوب از جاده اصلی جداشده و در موازات رود تلار امتداد یافته است. در طول مسیر مناظر طبیعی زیبائی به چشم می خورد که مهمترین آن یک دریاچه زیبا در حاشیه جاده است.

هتل‌ها و جایگاه‌های اقامتی قائم‌شهر
هتل ماسوله قائم‌شهر(دو ستاره) نشانی: مازندران، قائم‌شهر ، میدان جانبازان، اول اتوبان ساری